“Khủng long biển”

Đây chính là con
“khủng long biển”.

Cô ngồi nghe với nụ cười kiểu như thừa biết đám thanh niên
đang bám vào cô như kiến bám theo đường. Thế rồi giữa lúc tiếng cười đang giòn
tan, một chàng trai đứng dậy cáo từ. Cô gái phật ý: “Mai chủ nhật cơ mà!”. Một
gã trai khác gạt phắt: “Thôi kệ hắn đi! Từ ngày có cái giàn khoan Biển Đông 01,
hắn đâu còn chủ nhật!”.

“Made in Vietnam” lớn nhất Việt Nam

Mùa hè 1856, George Bissell - một người Mỹ thích phiêu lưu -
nhìn thấy trên đại lộ Broadway (New
York) tấm biển quảng cáo có hình ảnh những giàn khoan
mỏ muối. Ý tưởng sử dụng công nghệ khoan khai thác muối để khai thác dầu (thay
vì đào giếng) lóe lên trong đầu Bissell. Khoảnh khắc thiên tài đó bị nhiều
người đương thời cho là điên rồ, nhưng Bissell đã thành công ở vùng Sông Dầu
miền tây Pennsylvania.
Từ đó, hàng ngàn giàn khoan dầu đã mọc lên khắp vùng sa mạc Trung Đông đến vùng
biển lạnh Alaska.
Chúng chính là những thành phố công nghiệp thu nhỏ được đặt nằm trên các đảo
nhân tạo làm bằng sắt thép.

Những thành tựu mới nhất của khoa học kỹ thuật đã được ứng
dụng để các giàn khoan đứng trên vùng địa chất yếu: Bùn lỏng, đất sét, cát
lún... nhưng vẫn chịu được những trận bão có sức gió hơn 200km/giờ, mang theo
những ngọn sóng cao gần 30m. Giàn khoan dầu khí của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
(PVN) tại mỏ Hải Thạch là một con “khủng long” như thế.

Gọi là giàn khoan, thực ra nó là tổ hợp một giàn công nghệ
trung tâm (PQP), 2 giàn đầu giếng Mộc Tinh - Hải Thạch cách bờ biển Vũng Tàu
340km, tổng khối lượng đến 60.000 tấn! PQP có 1 khối thượng tầng 14.000 tấn
được đặt trên chân đế cao 138m. Ngoài ra, còn có 70km đường ống và 21km cáp
ngầm. Toàn là những con số khủng!

Mới đây, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã về Vũng Tàu dự lễ
hạ thủy và lắp đặt chân đế giàn công nghệ trung tâm Hải Thạch. Từ trên đường
trượt, con “khủng long” này được kéo ra biển có độ sâu 133m. Chân đế sẽ bị
“đánh chìm” và đóng chặt xuống đáy biển bởi 12 chiếc cọc thép dài 135m, đường
kính 2,1m, tổng khối lượng là 5.500 tấn. Khối thượng tầng PQP sẽ được vận
chuyển và đặt lên chân đế bằng phương pháp sàn nổi (float-over), cũng là lần
đầu tiên một nhà tổng thầu xây lắp dầu khí Việt Nam thực hiện phương pháp này.

Những người liều lĩnh
chắc chắn

Vào năm 2007, PVN thành lập Cty dầu khí Biển Đông để điều
hành dự án Biển Đông 01. Họ đã thuê một Cty quản lý nước ngoài chuẩn bị đưa dự
án ra đấu thầu quốc tế. Lúc đó, M C PTSC (Cty CP dịch vụ cơ khí hàng hải)
thuộc PVN, đang ở đỉnh cao phong độ.

Nguyễn Quang Hiếu - Phó Giám đốc M C, người có cặp mắt
đen như dầu thô chảy từ lòng đất, một kẻ “liều lĩnh chắc chắn” trong các vấn đề
kỹ thuật - nói rằng: “Chúng tôi không phải những kẻ lạc quan ở trong trạng thái
phởn phơ, nhưng cũng không thuộc hạng người luôn thắt chặt dây an toàn. Nguyên
tắc vàng của Cty là “Muốn đứng tại chỗ phải chạy thật nhanh; đổi mới luôn là
mệnh lệnh của ngày hôm nay!”.

Với tinh thần đó, đầu năm 2009, các nhà lãnh đạo của M
C đã từ Vũng Tàu bay ra Hà Nội, xin PVN cho nhận thi công dự án Biển Đông 01.
Thế nhưng lòng nhiệt tình không giúp họ vượt qua ngưỡng sự quan ngại của các
chuyên gia nước ngoài dày dạn. Họ khẳng định: “Việt Nam không làm được!”. M C mới
chỉ làm những giàn khoan khai thác cỡ 1.000 tấn, nhưng đây là giàn công nghệ
trung tâm lớn gấp 10 lần và phức tạp gấp 100 lần. Đặt chân vào lĩnh vực này, M
C coi như lạc vào một vùng đất chưa xuất hiện trên bản đồ.

Không kể thời gian hoàn thành dự án 29 tháng là một thách
thức ngạo mạn. Nhưng M C không dễ bỏ cuộc. Bắt đầu hàng loạt cuộc họp
triền miên từ Hà Nội vào Vũng Tàu. Thuyết phục những người có cá tính mạnh
không bao giờ là nhiệm vụ dễ dàng. Tuy nhiên, cuối cùng chủ đầu tư cũng nhận
thấy đây là nhiệt huyết của những trí thức trong đầu đầy công thức toán và thực
tiễn, chứ không là của các nhà hoạt động phong trào. Và PVN đã có một quyết
định sáng suốt, táo bạo: Giao dự án Biển Đông 01 cho M C, Việt Nam.

Anh Bùi Hoàng Điệp lúc làm GĐ dự án mới 32 tuổi. Hai giờ nói
chuyện vào sáng chủ nhật với tôi là một cố gắng của anh, vì vợ Điệp nói: “Em
cũng chỉ được một “mẩu” chủ nhật của anh ấy thôi!”. Từ khi có cái “Biển Đông”,
Điệp cũng như các nhà lãnh đạo của M C ngày làm việc mười mấy tiếng. Họ
phải giải quyết hàng đống vấn đề, có thứ tưởng bất lực, như dùng dây thừng đẩy
đồ vật. Đầu tiên là phải tăng sức chịu tải mặt bằng sản xuất từ 4 tấn lên 50
tấn/m2. Trên đó, đặt các đường trượt hạ thủy chịu được trọng lượng 1.720 tấn/m
(dài).

Có chuyên gia của một Cty gia cố nền móng sừng sỏ thế giới, sau
khi khảo sát kỹ đã phán: “35 tấn/m2 là khả năng cuối cùng!”. Điệp cùng với các
cộng sự gõ cửa gần chục hãng thiết kế lớn trong và ngoài nước để chứng minh
điều ngược lại. Bằng các phương pháp chưa được sử dụng ở Việt Nam: Lưới địa kỹ thuật (tensar) và cọc nhồi đá,
M C đã tạo ra mặt bằng có sức chịu tải lớn nhất Việt Nam – 53
tấn/m2. M C cũng từ chối những lời đề nghị quyến rũ của McDermott (Mỹ) -
một hãng xây dựng các công trình biển hàng đầu thế giới - để tự mình làm thành
công đường trượt có thể chịu tải 25.000 tấn, cũng lại lớn nhất Việt Nam.

Giữa năm 2010, dự án vẫn cứ chập chờn, các nhà lãnh đạo tại
PVN đã có quyết định thay đổi số phận Biển Đông 01. Họ lấy nhiệm vụ mua sắm,
thiết kế dự án về cho M C. Một sáng tháng 7.2010, 30 kỹ sư thiết kế của M
C đổ bộ vào Worley Parssons - nhà thầu thiết kế nổi tiếng nằm trên một
cao ốc ở Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia.

Nhiệm vụ 18 tháng ròng ở Malaysia của họ là quản lý, thúc
đẩy tiến độ thiết kế Biển Đông 01 bị trì trệ bởi nhà thầu. Và nhóm kỹ sư trẻ đã
khiến các chuyên gia đã “sói đầu trong ngành” của nhà thầu quốc tế phải thay
đổi cái nhìn về trí tuệ Việt, dần chuyển thái độ từ khó chịu đến nể trọng. Khâu
thiết kế được gia tốc, hồ sơ thiết kế Biển Đông 01 có thể chất đầy nhiều toa
tàu hỏa.

Hải Thạch là mỏ khí đốt ở độ sâu lớn, áp suất rất cao, nhiệt
độ của khí đầu vào rất thấp, nên phải có những vật tư và trang thiết bị đặc
biệt, thế giới chỉ có rất ít nhà máy chế tạo. Vì là hàng độc nên họ rất chảnh,
khách hàng không kiểm soát được thời gian nhận hàng. Điệp kể: “Khi đốc thúc họ,
họ cười khẩy: Nhìn vào phòng chờ của tao kìa, cả dãy các hãng lớn còn đang xếp
hàng chầu đó!”. Trong ngành dầu khí, có tiền mua tiên cũng không đơn giản.

Mới 9h, không khí đã hầm hập, thằn lằn cũng đổ mồ hôi, những
con quạ cũng phải bay đi tìm một mẩu bóng râm, nhưng người thợ của M C
vẫn phải leo lên cái giàn khoan bằng sắt thép nằm giữa trời ở độ cao 75m để làm
việc. Họ đưa thành công hàng trăm mã hàng từ 100 tấn đến 1.500 tấn lên cao lắp
ráp với độ chính xác “chuẩn không cần chỉnh”.

Khối lượng thi công của riêng dự án Biển Đông 01 bằng cả 10
năm thi công của toàn M C. Họ đã sáng tạo nhiều giải pháp thi công chưa
được dạy trong các trường đại học Việt Nam. GĐ thi công dự án - anh Lê
Ngọc Tâm - diện mạo như viên tướng chỉ huy mặt trận, thổ lộ: “Khổ nhất là phải
vừa thiết kế vừa thi công, kế hoạch thay đổi liên tục. Nhiều đêm 3h đã bật dậy,
vớ máy vi tính vào chương trình để kiểm tra”. Có hàng tỉ chuyện bất ngờ có thể
xảy ra trên một công trường đến 3.000 người làm việc. Thế nhưng, M C đã
thực hiện được kỳ tích 8.700.000 giờ thi công an toàn.

Vĩ thanh

Biển Đông 01 là một cách có mặt đầy thuyết phục của Việt Nam ở biển
Đông. Và là kỳ tích của M C. Đó là đánh giá của lãnh đạo Nhà nước, của
các kênh truyền thông đại chúng. Riêng ông Đồng Xuân Thắng - GĐ M C - lại
hướng về tương lai. Ông nói ở các nước Đông Nam Á, chính phủ bảo hộ ngành dầu
khí quyết liệt lắm. Họ cực chẳng đã mới mời đấu thầu quốc tế. Còn ở Việt Nam,
sau Biển Đông 01, hơn 3.000 người lao động của M C thừa khả năng làm việc
lớn, chưa biết sẽ đi về đâu.

Theo Hà Linh Quân
Lao động