“Triển khai tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu từ năm 2004, dự án Dự phòng và chăm sóc HIV/AIDS ở Việt Nam (Life-GAP) do Hoa Kỳ tài trợ đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Thời điểm 2002-2003, Bà Rịa-Vũng Tàu đứng thứ ba cả nước về lây nhiễm HIV, đến năm 2010-2011 thì xuống hạng thứ tám. Đặc biệt, chương trình “Tiếp cận cộng đồng” nằm trong dự án Life-GAP góp phần kéo giảm đáng kể thực trạng lây nhiễm căn bệnh quái ác này” - BS Bùi Minh Kha, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, nhận định.
Mưa dầm thấm lâu
Lực lượng nồng cốt của chương trình “Tiếp cận cộng đồng” là những giáo dục viên đồng đẳng. Họ đã được tập huấn kiến thức phòng chống HIV/AIDS.
Bà Oanh (40 tuổi) tham gia đội ngũ giáo dục viên đồng đẳng đã được ba năm. Công việc hằng ngày của bà là chạy xe ôm nhưng rảnh lúc nào là bà lại tìm gặp gái mại dâm để tuyên truyền phòng tránh các bệnh lây lan qua đường tình dục và phát... bao cao su, dầu bôi trơn, tài liệu truyền thông.
Ngay lần đầu tiếp cận gái mại dâm, bà Oanh chưa thể tuyên truyền bệnh HIV mà phải mất nhiều ngày sau. Không ít lần vừa mở miệng, bà đã bị các cô cự nự: “Rảnh rang quá lo chuyện bao đồng! Thân tôi tôi giữ, không cần bà xía vô!”. “Gái mại dâm là đối tượng lây truyền HIV rất cao. Nếu tôi tự ái, không kiên trì tiếp cận và tuyên truyền thì nguy cơ bùng phát HIV dễ xảy ra. “Mưa dầm thấm lâu”, dần dần các cô cũng hiểu được căn bệnh nguy hiểm này và luôn tìm tôi để xin... bao cao su” - bà Oanh nói thêm.
Tiêm chích ma túy là nguyên nhân lây nhiễm HIV cao. Ảnh: TRẦN NGỌC
Là thành viên giáo dục viên đồng đẳng tích cực gần ba năm, chị Hiền (28 tuổi) đặt chỉ tiêu mỗi tháng phải thuyết phục được ba gái mại dâm tình nguyện xét nghiệm máu. “Khuyên các cô xét nghiệm máu không dễ vì họ ngại và sợ người khác biết mình có HIV. Tôi phải lựa lời, giải thích nhiều lần các cô mới chịu. Không ít cô khi biết dương tính HIV đã tìm đến tôi nhờ tư vấn cơ sở điều trị. Những lúc như thế, tôi rất mừng vì đã góp phần ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm HIV” - chị Hiền trải lòng.
Trong khi giáo dục viên đồng đẳng nữ gặp gái mại dâm tuyên truyền HIV lây lan qua đường tình dục thì giáo dục viên đồng đẳng nam tiếp cận người nghiện để tuyên truyền HIV lây lan qua đường tiêm chích.
Ông Cường (57 tuổi) tham gia chương trình “Tiếp cận cộng đồng” tròm trèm bảy năm. Ông kể: “Là tài xế xe ôm, tôi chạy khắp TP Vũng Tàu và biết khá nhiều điểm người nghiện hay tụ tập tiêm chích. Khi rảnh, tôi tìm đến và tuyên truyền bệnh HIV. Không ít người nghĩ tôi là “tay trong” của công an nên thẳng thừng phản ứng. Hiểu được tâm trạng của người nghiện nên tôi không nản lòng, kiên trì tiếp xúc và giải thích. Cuối cùng họ cũng hiểu, lắng nghe những điều tôi nói”.
Mỗi tháng, ngoài vận động ba người nghiện tự nguyện xét nghiệm HIV, ông Cường còn đặt chỉ tiêu thu gom 200-300 bơm kim tiêm đã sử dụng. “Trường hợp người nghiện là nữ, lại là gái mại dâm thì tôi tuyên truyền cả hai. Thấy tôi hết lòng với công việc, không ít người tạo điều kiện cho tôi gặp người nghiện để tuyên truyền, vận động xét nghiệm máu, góp phần hạn chế nguy cơ lây lan HIV’ - ông Cường thổ lộ.
Thay đổi hành vi
BS Quách Văn Thao, Đội Y tế dự phòng thuộc Trung tâm Y tế dự phòng TP Vũng Tàu, nhận định: “Nhiều du khách trong và ngoài nước đến với thành phố du lịch Vũng Tàu để tắm biển, nghỉ ngơi nên gái mại dâm và người nghiện là đối tượng quan tâm của chính quyền. Nếu không quản lý tốt, ngoài nguy cơ lây nhiễm HIV, nạn trộm cướp cũng có thể xảy ra liên quan đến các đối tượng nói trên”.
Chính vì vậy, TP Vũng Tàu được chọn thực hiện chương trình “Tiếp cận cộng đồng” với sự tham gia tình nguyện của gần 20 giáo dục viên đồng đẳng. “Tuyên truyền các bệnh lây lan qua đường tình dục và tiêm chích ma túy, phát bao cao su, thu gom bơm kim tiêm đã sử dụng, vận động gái mại dâm và người nghiện xét nghiệm máu... là những việc làm cụ thể, hiệu quả để kéo giảm thực trạng lây nhiễm HIV tại TP Vũng Tàu” - BS Thao nói.
Theo BS Bùi Minh Kha, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS Bà Rịa-Vũng Tàu, mặc dù chế độ hỗ trợ không cao nhưng do yêu nghề, lực lượng giáo dục viên đồng đẳng luôn hết lòng với công việc. Họ đã giúp gái mại dâm và người nghiện thay đổi hành vi rõ rệt. Thống kê cho thấy những tháng trước có khoảng 86% gái mại dâm sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục thì gần đây tăng 100%. 93% người nghiện sử dụng bơm kim tiêm sạch trong những tháng trước thì gần đây tăng 95%. “Bà Rịa-Vũng Tàu tiếp tục duy trì và triển khai dự án Life-GAP giai đoạn 2012-2017 để cố gắng đưa tỉnh ra khỏi danh sách địa phương có người nhiễm HIV cao trong cả nước” - BS Kha nhấn mạnh.
TRẦN NGỌC
(Nguyệt san Pháp Luật TP.HCM số 174)
No comments:
Post a Comment