Di tích kiến trúc thời Lê sơ cũng tìm thấy phổ biến trong khu di tích khảo cổ học, có phần chồng lên thời Lý, Trần, có phần phá hủy một số kiến trúc thời trước. Nhiều di tích kiến trúc, cống thoát nước, giếng nước đã được tìm thấy cùng với những loại gạch vồ, ngói mũi sen, ngói thanh lưu ly, hoàng lưu ly. Những di tích thời Mạc và Lê Trung hưng có phần mờ nhạt hơn và bị phá hủy nhiều vì những biến động chính trị thế kỷ XVIII.
GS Phan Huy Lê đánh giá, giá trị nổi bật của khu di tích là bề dày lịch sử của một trung tâm chính trị, trung tâm quyền lực mà cho đến nay vẫn giữ vai trò trung tâm của nước Việt Nam hiện đại. Bên cạnh đó, kết quả khảo cổ cũng cho thấy khu di tích là trung tâm hội tụ và kết tinh các giá trị văn hóa dân tộc. Cụ thể, thời Lý, Trần có những viên gạch ghi chữ "Vĩnh Ninh trường" vốn là một trung tâm sản xuất gạch, ngói nổi tiếng thời Trần, có viên gạch ghi niên đại sản xuất như "Lý gia đệ tam đế Long Thụy Thái Bình tứ niên tạo" (năm 1057)… Đây cũng đồng thời là nơi giao thoa và dung hợp nhiều giá trị văn hóa khu vực và thế giới, bởi trong số di vật tìm thấy có tiền đồng mang niên hiệu Trung Hoa, đồ gốm sứ Trung Hoa, những mảnh bình gốm men xanh lam vùng Tây Á, gốm Hizen của Nhật Bản…
Những bài học kinh nghiệm
PGS, TS Tống Trung Tín, Viện trưởng Viện Khảo cổ học cho biết, việc nghiên cứu, khai quật khu di tích này gặp thuận lợi cả về phương diện pháp lý, chỉ đạo lẫn kinh phí nhưng vẫn không ít khó khăn. Khó nhất vì đây là di tích đầu tiên khai quật trên một diện tích rất rộng, ngay cả trên thế giới cũng chưa có một cuộc khai quật nào lớn như vậy. Đã thế, di tích lại nằm ở sâu dưới lòng đất. Khi nghiên cứu, khai quật, các nhà khoa học phải đối diện với nước mưa, nước ngầm, những vấn đề phải bảo quản cấp thiết. Mặt khác, phần lớn các mặt bằng di tích kiến trúc chỉ còn lại những dấu vết nền móng, chưa xuất lộ hoàn chỉnh hoặc đã bị đào phá, chồng xếp, đan xen nhau giữa các thời kỳ. Tư liệu thành văn và những bản vẽ về kiến trúc của các thời kỳ ở Việt Nam dường như không có và không còn đến ngày nay. Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của các chuyên gia nước ngoài, những khó khăn đã dần được khắc phục.
Ông Tống Trung Tín cũng cho biết thêm, việc nghiên cứu khai quật Khu di tích Hoàng thành Thăng Long đã mở ra một giai đoạn mới trong việc nghiên cứu phát huy di sản thế giới, giúp chúng ta rút ra không ít bài học kinh nghiệm cả về công tác quy hoạch đô thị cũng như hoạt động nghiên cứu. Theo các nhà khảo cổ học, cần xây dựng quy hoạch dự báo về các vị trí khảo cổ, nên thăm dò cũng như khai quật khảo cổ học trước khi có các dự án xây dựng, cải tạo để trên cơ sở đó, tiến hành các biện pháp tiếp theo như khai quật, bảo tồn hay di dời. Việc xây dựng và cải tạo khu vực có vùng lõi là di sản thế giới và vùng đệm của nó cần chấp hành nghiêm chỉnh quy định của thành phố và các cấp có thẩm quyền để vừa bảo đảm cảnh quan, tôn vinh, giữ gìn di tích, vừa bảo đảm hài hòa việc cải tạo mở mang, xây dựng thành phố hiện đại và khang trang.
Việc nghiên cứu, đánh giá giá trị Khu di tích Hoàng thành cũng cho thấy việc đầu tư nghiên cứu khoa học nghiêm túc không chỉ về mặt thời gian mà cả chiều sâu trong nghiên cứu, so sánh, phân tích, hệ thống hóa tư liệu là hết sức cần thiết nhằm đưa ra những đánh giá chính xác, giúp cho công tác lập hồ sơ khoa học có hiệu quả và đạt chất lượng.
No comments:
Post a Comment